Vandaag, donderdag 9 maart 2023, bestaat de Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de Gezondheidszorg (VHIG) 50 jaar. Een jubileumdag die niet ongemerkt voorbij mag gaan.
In gesprek met de voorzitter bestuur VHIG
In een gesprek met Mieke Waltmans – den Breejen, werkzaam als deskundige infectiepreventie in het Erasmus MC en daarnaast ook voorzitter van de VHIG, blikken we terug en vooruit. Sinds november 2020 is Mieke voorzitter van de VHIG. Voor Mieke zijn belangrijke waarden: mensen binden en boeien, doen wat je zegt dat je doet en enthousiast zijn en blijven. ‘Ik heb elke dag zin in mijn werk. Wat mij hierbij helpt is waardering en een bepaalde autonomie om je werk goed te kunnen doen. Covid-19 heeft ons deskundigen infectiepreventie meer bekendheid gegeven en ook een platform geboden om jezelf in je functie meer zichtbaar te maken in je eigen instelling, maar ook daarbuiten’. Sinds november 2020 is Mieke voorzitter van het bestuur van de VHIG. Een bestuur wat inmiddels zeven bestuursleden telt uit de verschillende velden zoals ziekenhuizen, langdurige zorginstellingen en publieke gezondheidszorg.
Even terug in de tijd. Hoe is de VHIG ontstaan?
In 1960 werd door de Gezondheidsraad een commissie ingesteld die maatregelen aan moesten geven die ziekenhuisinfecties konden verminderen. Sinds de jaren vijftig steeg het aantal ziekenhuisinfecties verontrustend. Antibiotica resistentie speelde toen trouwens ook al. Daarnaast kreeg de commissie financiële middelen en erkenning om richtlijnen voor preventie en bestrijding van ziekenhuisinfecties op te stellen en wetenschappelijk onderzoek te verrichten. Infectiecommissies binnen ziekenhuizen werden een verplichting. Al gauw bleek dat de geadviseerde maatregelen niet echt effectief waren; het ontbrak aan een goede vertaling naar de praktijk van de geadviseerde maatregelen en zo werden in steeds meer ziekenhuizen ‘medewerkers infectiecommissie’ aangesteld. Deze ‘hygiënezusters’ waren de voorlopers van de huidige deskundigen infectiepreventie. Sinds 1969 zochten de hygiënezusters elkaar op om ervaringen en problemen uit te wisselen. Dit resulteerde op 9 maart 1973 tot het verenigen van ziekenhuis hygiënisten onder de naam Vereniging van Hygiënisten in de Intramurale Gezondheidszorg. In 1988 worden de statuten en de naam van de vereniging aangepast naar: Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de Gezondheidszorg; de afkorting VHIG blijft. De naam geeft nu beter weer dat inmiddels velen ziekenhuis hygiënisten ook buiten de ziekenhuizen werkzaam zijn.
Bij het 25 jarig jubileum van de VHIG in 1998 sprak minister Els-Borst-Eilers haar felicitaties uit voor de VHIG: ‘Hygiëne en infectiepreventie is niet alleen belangrijk in ziekenhuizen. Het werkterrein is breder. Ook verpleeghuizen, opvangcentra, fabrieken, winkels en horeca besteden steeds meer aandacht aan hygiëne en infectiepreventie. Tegen deze dynamische achtergrond opereren hygiënisten. Dat vereist nogal wat kennis, kunde en niet te vergeten enthousiasme’.
Inmiddels profileren de hygiënezusters zich als ‘deskundigen infectiepreventie’. Weliswaar geen beschermde titel, maar wel met een diploma dat door het College Zorg Opleidingen (CZO) is erkend.
Wat zijn de ‘highlights’ in 2023?
Mieke ziet als belangrijkste taak het koppelen en verbinden van de leden. Kennis en kunde doorgeven, (jonge) collega’s koppelen en ondersteunen. Veel infectiepreventiemaatregelen hebben te maken met gedragsveranderingen en dat is soms een uitdaging. Binnen de vereniging is het bestuur ook bezig met de automatisering van de accreditatie, het thema duurzaamheid, het prettiger in gebruik maken van de website en de networkapp. Het komen tot normeringen in de formatie van deskundigen infectiepreventie binnen ziekenhuizen die daarna vertaald kunnen worden naar normen voor de langdurige zorg. Ook het ‘nieuwe’ landelijke Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie (SRI) vraagt de nodige aandacht. Bij alle herzieningen van de oude richtlijnen van de vroegere Werkgroep Infectie Preventie (WIP) zijn deskundigen infectiepreventie betrokken. Allemaal trajecten en projecten die het bestuur niet alleen kan en gelukkig ook niet alleen hoeft te doen.
Samen staan we sterker
Vele deskundigen infectiepreventie zetten zich in voor de vereniging al dan niet door zitting in commissies of op individuele basis. Dit wordt veel in ‘eigen tijd’ gedaan, maar gelukkig zijn er nog werkgevers die deskundigen infectiepreventie hiervoor werkuren geven. Daarnaast is er onder andere goede samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM), Vilans (langdurige zorg), de vereniging Deskundigen Steriele Medische Hulpmiddelen (vDSMH), de Sterilisatie Vereniging Nederland (SVN), de Federatie van Medisch Specialisten (FMS), Het Rijksinstituut voor Volksgeneeskunde en Milieu (RIVM) en de Stichting Kwaliteits Impuls Langdurige Zorg (SKILZ). Ook de Regionale Zorgnetwerken tegen Antibioticaresistentie (ABR) in het land zijn een belangrijke partner geworden. In ieder regionaal Zorgnetwerk zijn deskundigen infectiepreventie actief. Contacten met de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ); wanneer er nieuwe toetsingskaders op hygiëne- en infectiepreventiegebied ontwikkeld worden of over ontwikkelingen die afstemming vragen. Niet onbelangrijk is ook het Capaciteitsorgaan. Ramingen geven aan dat er jaarlijks 80 deskundigen infectiepreventie extra nodig zijn waar er op dit moment 40 per jaar afstuderen.
Vooral belangrijk is het blijven bewerkstelligen dat de deskundigen infectiepreventie een vanzelfsprekendheid zijn binnen zorgorganisaties en in de publieke gezondheidszorg.
Jubileumjaar
Op 6 april is de algemene leden vergadering van de VHIG in het Beatrixgebouw in Utrecht en daaraan gekoppeld een minisymposium over duurzaamheid wat verzorgd wordt door het Greenteam. Deelname wordt bekostigd door de VHIG, het enthousiasme is groot want het maximaal aantal deelnemers is al bereikt. Het jubileum congres is op 4 en 5 oktober 2023 in Noordwijk, een speciale locatie met een feestelijk en mooi inhoudelijk programma. Natuurlijk moet je daar als deskundige infectiepreventie bij zijn.
Mieke zelf zou het ook een feestelijk moment vinden als het dit voorjaar lukt om een ‘up to date’ VHIG website te hebben bereikbaar voor alle intern en externe contacten en dat alle leden elkaar op een eenvoudige manier via de networkapp kunnen vinden.
Wij wensen Mieke en alle leden van de VHIG een geweldig jubileumjaar toe.
Tineke Emans, MSc
Namens werkgroep communicatie
