Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er wereldwijd zo’n 70 vaccins in ontwikkeling. De meeste van deze vaccins staan echter nog in de kinderschoenen. Slechts vier ervan worden momenteel of binnenkort op mensen getest. Het gaat dan om het hier beschreven vaccin ontwikkeld aan de universiteit van Oxford, en drie vaccins ontwikkeld door drie verschillende farmaceutische bedrijven, waarvan er eentje gevestigd is in China en twee in de Verenigde Staten.
Vaccin in testfase
Het vaccin – dat voluit de naam ChAdOx1 nCoV-19 draagt – is gemaakt van een verzwakte versie van een verkoudheidsvirus dat onder chimpansees voorkomt. Dit virus is genetisch aangepast, waardoor het niet kan groeien in mensen. Vervolgens hebben onderzoekers dat verzwakte en aangepaste virus gecombineerd met een gen dat een eiwit maakt dat voorkomt in het inmiddels beruchte virus SARS-CoV-2. Het gaat om een zogenoemd ‘spike-eiwit’: te vinden aan de buitenzijde van het virus. Dit eiwit is van cruciaal belang voor SARS-CoV-2, omdat het het virus helpt om menselijke cellen binnen te dringen.
Spikes
“Dit vaccin moet ervoor zorgen dat het meest potente wapen van het virus – de ‘spikes’ – zich tegen het virus richt,” legt onderzoeker Rajeka Lazarus, uit. En wel door het immuunsysteem aan te zetten tot de productie van antilichamen die zich aan deze spikes binden, waardoor het immuunsysteem grip krijgt op het virus en het kan vernietigen.
Onderzoek
Onderzoekers van het Jenner Institute van de universiteit van Oxford en de Oxford Vaccine Group startten de ontwikkeling van dit nieuwe vaccin in januari. En het vaccin kan nu dus al op mensen worden getest. Momenteel wordt in Groot-Brittannië een groep proefpersonen samengesteld. In totaal zullen 150 mensen aan het onderzoek deelnemen. Een deel ervan krijgt het nieuwe vaccin eenmalig toegediend, een ander deel doet dienst als een controlegroep en ontvangt een vaccin tegen meningitis en sepsis. Een heel klein deel van de groep proefpersonen ontvangt het nieuwe coronavaccin twee keer.
Opschalen
Hoewel het heel belangrijk is om nieuwe vaccins te testen, is enige haast ook geboden. Sinds het nieuwe coronavirus eind december in China opdook, is het virus al bij meer dan 2,5 miljoen mensen wereldwijd vastgesteld. En meer dan 177.000 mensen zijn reeds door toedoen van het virus overleden. En dus wachten we allemaal met smart op het vaccin waarmee we het nieuwe coronavirus werkelijk te slim af kunnen zijn. Tegelijkertijd wil je voordat je zo’n vaccin op grote schaal inzet, natuurlijk wel zeker weten dat het veilig en effectief is. Maar het testen van een nieuw virus kost tijd. Om toch zo snel mogelijk te kunnen handelen, wordt aan de universiteit van Oxford zoveel mogelijk vooruitgedacht. Zo wordt de productie van het nieuwe vaccin nu al opgeschaald, zodat er – zodra het vaccin met succes onder deze 150 mensen is getest – snel een tweede, grootschaliger klinisch onderzoek kan worden opgezet. Als alles meezit, kan het dan ook snel gaan. Het vaccin zou – wanneer het de klinische proeven glansrijk doorstaat – later dit jaar al beschikbaar kunnen zijn.
