Richtlijnen

Verschillende protocollen, checklisten, landelijke richtlijnen en andere praktische handreikingen zijn beschikbaar over specifieke infectieziekten of multiresistente bacteriën en ook voor specifieke doelgroepen. Op deze pagina een overzicht met verwijzingen naar verschillende richtlijnbronnen.

Het SRI zorgt voor kwalitatief hoogwaardige richtlijnen over infectiepreventie voor de drie zorgdomeinen medisch-specialistische zorg, langdurige zorg en openbare gezondheidszorg. De richtlijnen zijn toegankelijk voor zorgprofessionals, beroeps- en brancheverenigingen en patiënten/cliënten en hun mantelzorgers of vertegenwoordigers.

Binnen het SRI werken acht organisaties samen:

Federatie Medisch Specialisten
Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg (SKILZ)
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de Gezondheidszorg (VHIG)
Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
ActiZ
Zorgthuisnl

In eerste instantie zullen de bestaande richtlijnen van de voormalige Werkgroep Infectiepreventie (WIP) worden herzien. Daarna volgen nieuwe richtlijnen.

In 2021 starten acht werkgroepen met het herzien van richtlijnen, bijvoorbeeld over handhygiëne, resistente bacteriën (MRSA, BMRO) en persoonlijke beschermingsmiddelen.

In alle werkgroepen is de VHIG vertegenwoordigd door een deskundige infectiepreventie die aangesteld is door de pijler VHIG & Omgeving. Communicatie over deelname aan de SRI-werkgroepen loopt via de werkgroepm Richtlijnen, email: richtlijnen@vhig.nl

 

  • Richtlijn Luchtbehandeling in operatiekamers en behandelkamers staat sinds  19 april 2022 op de Richtlijnen database

De nieuwe richtlijn geeft aanbevelingen voor effectieve luchtbehandeling en vervangt de richtlijn van de Werkgroep Infectie Preventie uit 2014.

In de richtlijn komen de volgende onderwerpen aan de orde:

  • Type luchtbehandelingsysteem
  • Minimale criteria luchtkwaliteit
  • Randvoorwaarden operatieafdeling, operatiekamer en opdekruimte
  • Monitoring luchtbehandelingsysteem
  • Operatiekamerdiscipline
  • Luchtbeheersplan

Belangrijke wijzigingen voor de praktijk zijn:

  • De richtlijn behandelt de luchtbehandeling in alle operatiekamers, opdekruimtes en behandelkamers.
  • De richtlijn schrijft niet voor welk luchtbehandelingsysteem gebruikt moet worden, alleen aan welke minimale eisen moet worden voldaan.
  • De richtlijn is uitgebreid met klasse 2 operatiekamers en zelfstandige behandelkamers.

De richtlijn is primair geschreven voor medewerkers die beleid maken op het gebied van infectiepreventie, waaronder raden van bestuur van zorginstellingen, deskundigen infectiepreventie, artsen-microbiologen en internist-infectiologen, en alle medisch specialisten die interventies doen op operatiekamers en zelfstandige behandelkamers. Bij de richtlijn is als hulpmiddel een tabel opgenomen waarin door de wetenschappelijke verenigingen is aangegeven welke ingrepen verricht kunnen worden in welke klasse operatiekamer.

Samenwerking
De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire werkgroep met vertegenwoordigers van specialismen die chirurgische en/of minimaal invasieve ingrepen verrichten, anesthesiologen, artsen-microbioloog, klinisch fysici en deskundigen infectiepreventie. De richtlijn is voorgelegd aan onder andere de Patiëntenfederatie, de koepels van ziekenhuizen en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten en zelfstandig richtlijnadviseur Barbara Niël hebben het traject begeleid. De richtlijn is tot stand gekomen met financiering vanuit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS).

 Bekijk de richtlijn https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/luchtbehandeling_in_operatiekamers_en_behandelkamers/startpagina_-_luchtbehandeling_in_operatiekamers_en_behandelkamers.html

Op de Richtlijnendatabase van de Federatie van Medisch Specialisten zijn medische richtlijnen voor de tweede lijn te vinden.

Het dagelijks beheer wordt uitgevoerd door het Kennisinstituut van de Federatie.
Het Kennisinstituut heeft expertise in de ontwikkeling en toepassing van kwaliteitsinstrumenten, zoals richtlijnen, indicatoren, kwaliteitsvisitatie, Iiteratuurreviews en kwaliteitsbeleid.

Ga direct naar de Richtlijnendatabase

 

Ook de ontwikkelingen op het gebied van infectiepreventie worden door het kennisinstituut nauw in de gaten gehouden:

Leidraad Persoonlijke bescherming in de (poli)klinische setting vanwege SARS-CoV-2 Leidraad Medische procedures die een infectieuze aerosol genereren met SARS-CoV-2 Leidraad IP maatregelen voor de ziekenhuiszorg van COVID-19 (verdachte) patiënten Update leidraad Testbeleid en inzet zorgmedewerkers ziekenhuis

De LCI-richtlijnen zijn primair gericht op preventie en bestrijding in de publieke gezondheid. Het vaststellen van een infectieziekte betekent altijd dat er ergens een bron is, waaraan mogelijk meerdere mensen zijn blootgesteld, en soms dat de zieke ook weer verspreiding naar anderen veroorzaakt. Een snelle en adequate reactie met effectieve maatregelen is vereist. Omdat de mogelijke maatregelen legio zijn, en iedere situatie anders is, helpen richtlijnen om snel een zinvolle actie te ondernemen.

De richtlijnen zijn bedoeld als ondersteuning voor de dagelijkse GGD-praktijk. In een richtlijn staan alle aspecten van een infectieziekte beschreven, zoals epidemiologie, onderzoek, preventie en bestrijding. Diverse deskundigen en meelezers uit verschillende disciplines geven in verschillende beoordelingsrondes hun commentaar op de conceptversies van de richtlijn.

Ga direct naar LCI

Hygiënisch werken hoort bij goede, professionele zorg voor kwetsbare mensen.
Maar in de dagelijkse praktijk is ‘schoon werken’ misschien niet altijd even vanzelfsprekend. Resistentiepreventie – tot stand gekomen door een samenwerking tussen Actiz, ministerie VWS, Verenso, Vilans, V&VN, Zorg voor Beter en de VHIG – helpt professionals met richtlijnen, voorlichtingsvideo’s, enz.

Ga direct naar resistentiepreventie.nl

Publiek ZIPnet is een website over Hygiëne & Infectiepreventie in verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg. Publiek ZIPnet bevat protocollen, checklisten en beleid, gebaseerd op de landelijk WIP-richtlijnen. Naast algemene hygiëneprotocollen biedt publiek ZIPnet praktische informatie over hygiënemaatregelen bij cliënten met een infectie of multiresistente bacteriën. Het onderhoud van publiek ZIPnet ligt in handen van stichting ZIPnet en Regiegroep.

Ga voor specifieke informatie over verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg naar het gelijknamige dossier.

Ga direct naar Publiek ZIPnet

MRSA-net is een grensoverschrijdend samenwerkingsverband tussen de Universiteit Twente, Laboratorium Microbiologie Twente Achterhoek, Universitätsklinikum Münster en het Landesinstitut für den Öffentlichen Gesundheitsdienst. Samen richten zij zich op preventie en bestrijding van MRSA in de Euregio Twente/Münsterland.

Ga direct naar MRSA-net

KWALITEITSZORG

Kwaliteitszorg is een begrip dat inmiddels gemeengoed geworden is binnen de gezondheidssector. Het kwaliteitsstreven vertaalt zich binnen de diverse gezondheidsinstellingen in een verbeterde patiëntenzorg, een intensieve betrokkenheid bij (beroeps)opleidingen en de uitvoering van hoogstaand (wetenschappelijk) onderzoek. De maatschappelijke behoefte om deze kwaliteitsborging toets- en aantoonbaar te maken heeft geleid tot een diversiteit aan normen, richtlijnen en interpretatiedocumenten. Geen van deze documenten spitst zich echter afdoende toe op het vakgebied Infectiepreventie.

VHIG & NVMM

Samen met de NVMM (Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie) heeft de VHIG een visitatiesysteem opgezet met een zelf ontwikkelde kwaliteitsnorm als toetsingskader, de Kwaliteitsrichtlijn voor Infectiepreventie in Ziekenhuizen (KRIZ). De eerste versie is in 2008 opgesteld. In datzelfde jaar is tevens een norm- en visitatiecommissie aangesteld. In 2012 is een tweede versie ontwikkeld.

RICHTLIJN EN VISITATIE

De KRIZ richt zich uitdrukkelijk op de kwaliteit van werk van de afdeling Infectiepreventie en niet het ziekenhuis als geheel. Hoewel bij een visitatie ook gekeken wordt naar de raakvlakken op organisatieniveau (denk aan de rol van de afdeling infectiepreventie in de Infectiecommissie, bij outbreakmanagement en in advisering van de Raad van Bestuur), is de hoofdzakelijke insteek het beoordelen van het functioneren van de afdeling Infectiepreventie zelf.

De meest actuele richtlijn is KRIZ-norm 3.1.

NORMCOMMISSIE

In 2017 is door VHIG en NVMM besloten de norm- en visitatiecommissie voort te laten gaan als alleen een normcommissie. Deze normcommissie heeft als doel:

  • het beheren, updaten en optimaliseren/reviseren van de KRIZ-norm;
  • het in kaart brengen en evalueren van de verschillen en overeenkomsten tussen de KRIZ en andere infectiepreventienormen;
  • het in overleg treden met diverse andere normerings-/visitatie-/accreditatie-entiteiten om tot een eenduidige invulling van infectiepreventienormen in Nederland te komen.

DOCUMENTATIE

Inhoudelijke KRIZ-documentatie is te vinden in de VHI-theek van het ledenportaal.

SFERD heeft tot doel om bestaande richtlijnen met betrekking op scopenreiniging en -desinfectie (WIP, NEN en ISO) samen te voegen tot een voor het totale werkveld toegankelijke praktijkstandaard, het kwaliteitshandboek reiniging en desinfectie flexibele endoscopen. Deze praktijkstandaard wordt door NIAZ, HKZ en IGJ gezien als gouden standaard. Het kwaliteitshandboek heeft een dynamisch karakter en wordt na elke geplande evaluatie door de SFERD aangepast tot een nieuwe verbeterde versie (PDCA-cyclus).

Bron: SFERD.nl

Informatie afkomstig van de SFERD-stuurgroep is te vinden in de VHI-theek van het ledenportaal.

Wie wij zijn

Het Green Team infectiepreventie van de VHIG bestaat uit zeven deskundigen infectiepreventie.

  • Anja Haenen, RIVM
  • Fleur Westerlaken, EMC Rotterdam
  • Klaartje Weijdema, RIVM/SRI
  • Karina Nolte, Tensen & Nolte
  • Lisette Brakert, Isala Zwolle
  • Margreta Riemens-van Zetten, ziekenhuis Rivierenland Tiel
  • Olga Coenen, Radboud UMC

 

Wat wij doen

De VHIG heeft in 2022 ‘de pledge’ opgesteld om zich aan te sluiten bij de Green Deal duurzame zorg in Nederland. Hiermee sprak de VHIG zich  uit om als beroepsvereniging zich in te zetten voor duurzame zorg. Hierna kon het Green Team Infectiepreventie echt van start gaan.

Wij werken vanuit de visie dat infectiepreventie hand in hand moet en kan gaan met duurzaamheid. Onze missie is om de komende jaren bewustzijn te creëren en kennis te bevorderen onder onze collega’s en andere partijen uit het zorgveld, zoals beroepsverenigingen en wetenschappelijke verenigingen en kennisplatformen. Zo willen wij onze bijdrage leveren aan het verduurzamen van de zorg in Nederland.

Wij hebben een handreiking [link] opgesteld waarmee een deskundige infectiepreventie aan de slag kan gaan met een vraag over duurzaamheid in zijn eigen een zorginstelling. Door een stappenplan te doorlopen wordt het spanningsveld zichtbaar tussen de wens voor verduurzaming en de noodzakelijke infectiepreventiemaatregelen. Onze uitgebrachte adviezen en andere documenten vind je binnenkort op deze website.

Contact

Je kunt ons bereiken via onze eigen LinkedIn pagina: Green Team infectiepreventie NL voor vragen en tips over duurzaamheid in relatie tot infectiepreventie.

 

Interessant om te lezen

  • Handreiking duurzame initiatieven, zie link
  • Verslag kick-off bijeenkomst leidraad duurzaamheid, zie link
  • Vragen van groene uroloog inzake cystoscopie, zie link
  • Advies papier op de behandeltafel, zie link
  • Advies Green Team infectiepreventie Beademingssysteem, zie link
  • Standpunt bepaling t.o.v. zorgafval en besmettingsrisico, zie link